Türkiye’de 70’li yıllarda uygulanan Dövize Çevrilebilir Mevduat (DÇM) uygulaması, ülke ekonomisine yıllarca büyük bir darbe vurmuş ve DÇM’nin son ödemesini gerçekleştiren dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal, ilerleyen yıllarca bu tür uygulamalara başvurulmaması gerektiğini tavsiye etmişti.
Bu uyarılara rağmen Türkiye, AKP’nin hatalı ekonomi politikaları sonrasında 2021 yılının son çeyreğinde büyük bir döviz krizi yaşadı ve sonuç olarak AKP, dolar kurunu baskılamak için son çare olarak 21 Aralık 2021 tarihinde Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını hayata geçirmişti.
Açıklandığı gece 17.15 lira ile tarihi zirvesini gören dolar kuru, KKM’nin duyurulmasıyla birlikte saatler içerisinde 11.41 liraya kadar gerilemişti. Aradan geçen sürede dolar kurundaki yükseliş KKM’ye rağmen engellenemedi ve dolar/TL güncel olarak 32 lirayı aştı.
8 Haziran itibarıyla göreve başlayan yeni ekonomi yönetimi, ekonomi modelinde köklü değişikliklere imza atarken, bir yandan da KKM’de tasfiye sürecini başlatmıştı. 28 haftadır kesintisiz şekilde erime gösteren KKM, 139 milyar dolarlık zirvesinden 78 milyar dolara kadar düşüş gösterse de, 31 Mart seçimleri öncesinde dolar sahiplerini yakından ilgilendiren bir iddia ortaya atıldı.
Topkapı Üniversitesi Rektörü ve Ekonomi Gazetesi yazarı Prof. Dr. Emre Alkin, Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasına benzer yeni bir hamle yapılacağını belirterek, AKP’nin seçimler öncesinde piyasalara yönelik müdahalelerin artabileceğine işaret etti.
İKİNCİ KKM UYGULAMASI MI GELİYOR?
Alkin, ekonomi yönetiminin serbest piyasadan nakit döviz alımını durduracak şekilde adımlar atamadığına dikkat çekerek, bu sürecin ‘süper bono’ hamlesiyle yönetilebileceğini kaydetti. Alınacak kararın dolar kuruna yönelik etkilerine dikkat çeken Alkin şu ifadeleri kullandı:
“Eğer döviz kurları tutulmaya devam edilirse, Bakan Şimşek’in eleştirdiği KKM uygulamasına benzer bir uygulama gündeme gelebilir. Sanıyorum bir yıl önce yapılması uygun olan ama yapılmayan “süper bono” hamlesi gelebilir. Belki de bu yolla “Bakın politika faizlerini yükseltmeden durumu kurtardık” diyebilir, TCMB ve Hazine ve Maliye bunu yapar mı bilemem.”
“TÜRKİYE TARİHİNDE BİR İLK YAŞANABİLİR”
Son iki haftada günlük ortalama 800 milyon dolar tutarında satış gerçekleştiren TCMB, piyasalara yönelik arka kapı müdahalelerine devam ederken, Türkiye’de dolar kurunun ivmelenerek yükselişe devam etmesi, piyasalarda büyük bir tedirginlik yarattı. Alkin’in ‘KKM benzeri’ ifadeleri ile yeni uygulamaya dair ortaya attığı iddialar ise KKM’nin açıklandığı tarihte dolar kurunun 6 lira birden düşüş göstermesini akıllara getirdi.
Bugün itibarıyla mevcut dolar/TL paritesi, 21 Aralık 2021 tarihindeki seviyelerin iki katı olduğundan, benzer bir açıklama karşısında paritedeki düşüşün de iki katı oranında olabileceği düşünülüyor. Bu senaryonun yaşanması ise Türkiye tarihinde görülmüş en sert düşüşün yaşanması anlamına gelecek.
Ancak şu an itibarıyla iddia mahiyetinde olan bu konuşmaların, ekonomi yönetimi tarafından devreye alınıp alınmayacağını ilerleyen günler gösterecek.
